17 november 2020

Als jonge stekjes van anderhalf jaar oud komen de orchideeën de kas van Stolk Flora binnen. Na een jaar verder groeien verlaten zij de kas weer, op weg naar de groothandel. Van een plastic hoes per plant naar een papieren wikkel voor de hele tray. Wat is de beste keuze? Want, als een orchidee eenmaal de kas verlaat, ontkom je niet aan een vorm van verpakken. Of toch wel?

Orchideeënkweker Stolk Flora uit Bleiswijk wil zijn bedrijfsvoering verduurzamen en is daardoor op zoek naar een circulaire oplossing voor zijn verpakkingen. Koen van Koppen, manager bij de kweker, had een heel concrete vraag: wat is de beste keuze voor het verpakken van orchideeën: papier of plastic? Journalist Amanda Verdonk ging namens ACCEZ op onderzoek uit en sprak met verschillende experts.

Drie perspectieven

Haar inzichten bundelde zij in een position paper. Eerste uitgangspunt is het verbeteren van de verpakking: gebruik maken van zo min mogelijk materiaal, en daarin de meest duurzame materiaalkeuze maken. Een ander perspectief is het benutten van de kennis van alle experts in de keten. Welke reis legt de plant af, en welke behoeften komen daarin voor? Door die reis met alle betrokkenen te bekijken ontstaan andere ideeën voor verbetering.  Soms hebben bijvoorbeeld transporteurs de beste ideeën. Een derde benadering is een radicaal andere, en vraagt om een systeemverandering in plaats van het oplossen van problemen. Dat vergt wellicht om hele andere business modellen. Moet het wel een kant-en-klare orchidee zijn – of welk ander product dan ook? Kunnen we een product ontwikkelen, dat in dezelfde klantbehoeften voorziet, en waar überhaupt geen verpakking voor nodig is?

Stap voor stap

Met de inzichten onder de arm maakte ACCEZ in samenwerking met  Greenport West-Holland en Orchidee Nederland een rondgang langs andere kwekers en betrokkenen. Hoe kijken zij naar het verpakkingsvraagstuk? Herkennen zij zich in de dilemma’s? Wat zien zij in de aangereikte perspectieven? Uit de reacties maken we op dat we de drie perspectieven niet als afzonderlijke oplossingen moeten zien, maar als onderdelen van één ontwikkelpad. In de gesprekken met experts en tijdens de daaropvolgende rondgang klinkt enthousiasme voor het denken vanuit netwerken. Ook het radicaal omdenken naar een nieuwe duurzame business case vindt gehoor, hoewel dat voor veel ondernemers geen beginpunt is maar verder op de horizon ligt. De drie perspectieven als opeenvolgende stappen zien, maakt het papier-versus-plastic-vraagstuk een stuk relevanter. Bij hoogspringen leg je de lat tenslotte ook steeds een beetje hoger, in plaats van direct voor dat olympische record te gaan.

Op zoek naar passende oplossingen

Vraagsteller Koen van Koppen: “Uit het position paper blijkt dat het eigenlijk een veel te simplistische vraag is. Dat wisten we eigenlijk zelf ook wel, maar de vraag wordt ons vaak gesteld en we willen graag een concreet antwoord. Door dit proces hebben we nu geleerd dat we nog veel dieper de materie in moeten en nog meer met de keten – met klanten, afvalverwerkers en de consument – in gesprek moeten. Per klant en per land moeten we een passende oplossing zoeken.”

Meer weten? Neem dan contact op met Martin Blokker via martin.blokker@accez.nl.

Beeld: Marco Jeurissen