11 november 2021

Het overbrengen van de soms vage doelstellingen naar de concrete praktijk is een groot knelpunt in circulaire gebiedsontwikkeling en circulair bouwen, blijkt uit ACCEZ-project Binckhorst Circulair en project Samen Versnellen. Met de resultaten ontwikkelden hoogleraar Hans Wamelink en assistent professor Karel Van den Berghe, TU Delft, een masterclass en serious game. Zo leren betrokkenen al ‘spelend’ over de grote uitdagingen van circulaire gebiedsontwikkeling en circulair bouwen.

Gevolgen van keuzes

Circulaire gebiedsontwikkeling en circulair bouwen is niet zwart-wit. Er is geen goed of slecht. Dat een bepaalde keuze belangrijke (soms onbewuste) gevolgen kan hebben, is echter onderbelicht. Net dat aspect is waar de masterclass en de serious game op focussen: een spel over ambitie, gevolgd door welke keuzes daarbij kunnen passen en welke acties dan nodig zijn. Het spel heeft een belangrijke discussie-factor, waarin de deelnemers hun gekozen keuzes en acties moeten uitleggen. Dat maakt ook de gevolgen duidelijk. De onderzoekers ontwikkelden het spel met het Gamelab aan de TU Delft.

Game in een notendop

Het spel start met een random gekozen ambitie voor een project of gebied (bijvoorbeeld ‘De Binckhorst als circulair bedrijventerrein’). In de eerste ronde krijgen de deelnemers een set keuzekaarten, waaruit elke speler een kaart kiest die het best past of het meest urgent is (of zelfs het meest grappig) bij de ambitie op tafel. Elke deelnemer pitcht zijn keuze, waarna gestemd wordt. De winnende keuzekaart komt op tafel te liggen. In de tweede ronde krijgt elke deelnemer een set actiekaarten, en wordt weer gepitcht en gestemd. Het team dat uiteindelijk de meeste stemmen haalt, wint en gaat met een ludieke prijs naar huis.

Natuurlijk, in de realiteit gaat het niet om winnen. Het spel laat deelnemers in gesprek gaan om écht over keuzes, acties en gevolgen na te denken. Door de variëteit in interesses of activiteiten met de circulaire economie van de deelnemers, komen in de discussies hele mooie inzichten naar boven. Zo ontdekken ze dat elke betrokken actor een rol heeft, en dat er heel veel (mogelijke) keuzes, acties en gevolgen zijn. Is mijn keuze en actie bijvoorbeeld wel juist als ik de gevolgen ken? Zou ik dan tot andere keuzes en acties komen?

Leren tijdens masterclass

De serious game wordt gespeeld tijdens een masterclass die specifiek ingaat op de complexiteit van het onderwerp. Hans Wamelink en Karel Van den Berghe nemen de deelnemers, van zowel publieke als private organisaties, eerst mee in de inzichten van verschillende nationale en internationale onderzoeksprojecten vanuit de TU Delft. Wie heeft eigenlijk de verantwoordelijkheid in circulaire gebiedsontwikkeling? En welke problemen en uitdagingen spelen er nu precies in circulair bouwen? Na afloop ontvangen de deelnemers diverse literatuur.

De eerste editie van de masterclass op 1 oktober 2021 leverde enthousiaste reacties op. De deelnemers leerden onder andere over de spanning tussen korte- en langetermijnkeuzes, en dat er naast ideologische belangen veel andere belangen en afwegingen zijn.

Zelf een masterclass organiseren?

Op dit moment zijn de onderzoekers in gesprek met verschillende partijen over het organiseren van meer masterclasses. Meer informatie over de masterclass en serious game? Neem contact op met Karel Van den Berghe via K.B.J.VandenBerghe@TUDelft.nl.