1 juli 2021

Sommige uitdagingen zijn zo groot, of de meningen zo divers, dat je maar moeilijk grip krijgt op de situatie. Dan kan een spel – een serious game – uitkomst bieden. Voor het Groene Hart ontwikkelden onderzoekers van DRIFT samen met provincie Zuid-Holland een kaartspel waarmee je de uitdagingen van het gebied spelenderwijs leert kennen. Het spel is vrij beschikbaar om te gebruiken.

Uitdagingen in het Groene Hart

Woon of werk je in het Groene Hart? Dan komt het fenomeen je vast niet onbekend voor: bodemdaling. De veengrond zinkt elk jaar een stukje verder, wat leidt tot CO₂-uitstoot en uitdagingen met zich mee brengt voor de melkveehouderij en bijvoorbeeld ook de bouw. En de biodiversiteit, die heeft ook betere tijden gekend. Voor het herstel daarvan stelt de overheid steeds strengere eisen, net als aan de uitstoot van CO₂. Al met al wordt het voor de melkveehouder steeds lastiger zijn huidige business model aan te houden. Hoe gaan we de toekomst van het Groene Hart vormgeven?

Een spel om het gebied én elkaar te begrijpen

In actieonderzoek Groene Hart Circulair werken onderzoekers samen met ondernemers en beleidsmakers aan deze complexe uitdagingen. Tijdens een bijeenkomst met stakeholders over verschillende rollen die mensen hebben in het gebied, opperde een van de deelnemers om hier een spel van te maken. Zo geschiedde. Annelli Janssen en PJ Beers (beiden DRIFT) en Rens van den Bergh (provincie Zuid-Holland) ontwikkelden samen een serious game. Die helpt je om op vereenvoudigde wijze zo’n complexe gebiedsopgave te begrijpen, elkaars positie beter te snappen én hoe je daar vervolgens samen op kunt voortborduren.

“Samenwerken aan een circulair Groene Hart? Spelenderwijs ontwikkel je snel inzicht in de kansen die er volop zijn!” – Judith Schueler, ACCEZ

Het spel in een notendop

Tijdens het kaartspel kruip je in een van de drie rollen: burger, boer of overheid. Door kaarten te spelen voer je acties uit, zoals het waterpeil verhogen, of kruidenrijk grasland zaaien. Zo heb je impact op bijvoorbeeld bodemdaling of biodiversiteit. Op het scorebord houdt de spelleider de gevolgen bij van de combinatie van kaarten die iedereen speelt. Stopt de bodemdaling bijvoorbeeld, versterkt of verzwakt de financiële positie van de melkveehouder, of verandert het regionaal landschap? De spelleider leidt het spel in goede banen: die legt het spel uit, stimuleert discussie waar nodig, telt de scores en leidt de evaluatie.

Na afloop is het tijd voor reflectie: wat vindt iedereen belangrijk en welke afwegingen maken we in onze keuzes? Want vooral in een groep met verschillende soorten stakeholders kan het waardevol zijn om expliciet te zijn over ieders onderliggende verwachtingen. Het spel kan ook gebruikt worden om de opgave vanuit een andere positie te bekijken: hoe is het om een keer in iemand anders’ schoenen te staan?

“Het spel gaf me op een hele leuke en prikkelende manier inzicht in hoe verschillende partijen de problematiek beleven en welke opties er zijn. Door de opzet kwamen we ook snel tot gedeeld inzicht en de basis voor een transitiestrategie.” – Derk Loorbach, DRIFT

Grip en begrip

Het spel is interessant voor beleidsmakers, ondernemers en andere betrokkenen in een gebiedsopgave. Groene Hart – strijd om een dalende bodem is vrij verkrijgbaar, zodat je het samen met jouw collega’s kan spelen als losse activiteit of als onderdeel van een grotere bijeenkomst. Het geeft de spelers grip op de complexe relaties tussen de bodem, het regionale landschap, biodiversiteit en de financiële situatie van melkveehouders. Ondertussen leren spelers elkaars wensen, waarden en positie in de opgave beter kennen.

“De serious game biedt waardevolle inzichten in mogelijke toekomstbeelden, bezien vanuit verschillende perspectieven zoals die van agrariërs, inwoners of bestuurders.” – Eric Terlien, provincie Zuid-Holland

Illustratie: Nilou Monster