Steeds meer beseffen we dat het aanbod van kwalitatief goed water steeds minder vanzelfsprekend is. Door klimaatverandering, verzilting (zeespiegelstijging) en verstedelijking zullen in de toekomst vaker watertekorten -overschotten optreden. Het is een uitdaging die vraagt om een gezamenlijke aanpak. Actieonderzoek Waarde van Water brengt de kennis en kunde van ondernemers, beleidsmakers en onderzoekers bij elkaar om een aanpak te ontwikkelen die het sluiten van de waterkringloop versnelt.
De glastuinbouw is één van de belangrijkste waterafhankelijke sectoren in de Greenport West-Holland. Zowel de hoeveelheid beschikbaar water, als de beschikbaarheid van water van de juiste kwaliteit zijn hier in het geding. De hoeveelheid beschikbaar water is erg variabel, het beschikbare water wordt in kwaliteit beïnvloed door land- en tuinbouwactiviteiten in het gebied, en het gebruik van oppervlaktewater kampt eveneens met kwaliteitsproblemen. De vraag naar een andere en toekomstbestendige kijk op het watersysteem wordt daarom steeds urgenter.
Samenwerking in de keten
In het actieonderzoek is het glastuinbouwgebied Pijnacker-West en omgeving de concrete casus. Het aanwezige en binnenvallende water in dit gebied wordt nu individueel of in kleine groepen door ondernemers en andere partijen beheerst. De problematiek is echter veelzijdig en vereist samenwerking van verschillende stakeholders en binnen verschillende kringlopen. Waarde van Water probeert de schakels uit de waterketen dichter bij elkaar te brengen. Zo maken Staatsbosbeheer, het burgerinitiatief Buytenhouttafel en verschillende gemeenten deel uit van de gesprekken. De transitieopgave van Waarde van Water is de knelpunten tussen partijen op te lossen en tegelijkertijd voor een circulair systeem te zorgen.
"Met het project Waarde van Water hebben we de ambitie om met een circulair, robuust en duurzaam ecosysteem antwoord te geven op de wateruitdagingen van de toekomst."
Ted Duijvestijn, Duijvestijn Tomaten
"Goed gietwater is essentieel voor de glastuinbouw, maar het aanbod is steeds minder vanzelfsprekend. We moeten binnen de regio afspraken maken over het waterbeheer en alternatieve gietwaterbronnen onderzoeken. Het project “Waarde van water” levert daar een belangrijke bijdrage aan."
Margreet Schoenmakers, Glastuinbouw Nederland
"Steeds meer bedrijven in de Greenport zien een noodzaak om duurzaam met water om te gaan, en willen daarbij samenwerken met andere belanghebbenden. De uitdaging is om echte of schijnbare tegenstellingen om te buigen in kansen. In Waarde van Water gaan we de uitdaging aan en zoeken we samen naar naar win-win scenario’s.
Ellen Beerling, Wageningen Universiteit
“Het is voor een toekomstbestendig watersysteem cruciaal dat partijen gaan beseffen dat het nodig is om verschillende waterbelangen aan elkaar te koppelen. Dan kunnen we optimaal gebruik maken van de beschikbare hoeveelheid zoetwater die er aanwezig is. Voor elkaar zorgen als een soort wederzijds rentmeesterschap levert een robuuster systeem op.”
Harald ten Dam, Hoogheemraadschap Delfland
Van klein naar groot
Het beheer van oppervlaktewater is een bijzonder aandachtspunt. Oppervlaktewater is in de Greenport West-Holland ruimschoots aanwezig en kan een buffer vormen voor de vraag van de glastuinbouw naar aanvullende waterbronnen. Maar oppervlaktewater voldoet doorgaans niet aan de eisen die door de glastuinbouwsector wordt gesteld aan hun opgietwater (het water dat zij gebruiken voor hun planten). Daarbij komt dat de natuur afhankelijk is van het oppervlaktewater, en met deze balans moet in de omgeving goed rekening gehouden worden. Oplossingen zijn een kwestie van schaal – het is cruciaal dat het watersysteem uiteindelijk circulair en gebiedsoverschrijdend werkt. Daarom levert het project Waarde van Water een belangrijke bijdrage: uitdagingen worden eerst in het klein bekeken, en vervolgens opgeschaald.
Betrokken partijen
Waarde van Water is een samenwerking tussen: Duijvestijn Tomaten, Greenport West-Holland, Wageningen University & Research, Erasmus Universiteit Rotterdam, Universiteit Leiden, Hogeschool Rotterdam, Hoogheemraadschap van Delfland, Provincie Zuid-Holland, Glastuinbouw Nederland, Dunea, PB techniek en Royal Brinkman.