Verbinding en vernieuwing: hoogtepunten in 2023

Redactie Geen categorie

2023. De bevlogen masterclass van Adam Kahane, de publicatie van de verhalenbundel ‘Transitiezones’, de succesvolle introductie van de Natuurwaardekaart, nieuwe leergangen voor tuinbouwjongeren in het Westland en natuurlijk de begeleiding van vele andere mooie transitietrajecten. Dit ACCEZ-jubileumjaar was een jaar vol hoogtepunten die een duurzaam en circulair Zuid-Holland dichterbij brachten.
De overgang naar een circulair en duurzaam Zuid-Holland brengt onvermijdelijke spanningen met zich mee en dat is een teken dat we iets in beweging zetten. De sleutel tot succes: voortdurende verbinding. In verbinding met betrokken gebieden, ondernemers, beleidsmakers en wetenschappers. In verbinding staan vraagt om tijd en zorgvuldige procesbegeleiding. Met deze benadering maakten we in 2023 een grote sprong voorwaarts, van kortetermijndenken naar transformatiedenken. Deze vier hoogtepunten bewijzen dat het kan:

Omarm de weerstand
Met de publicatie ‘Transitiezones’ wordt de kracht van weerstand en dialoog in transities omarmd en een podium gegeven. Er is zo veel te leren van wat in eerste instantie niet soepel verliep of niet meteen een succes was. Door een boek te maken – in dit geval een verhalenbundel – wordt het gesprek over de uitdagingen van deze tijd gestimuleerd. Auteurs uit wetenschap en praktijk laten zien wat er achter successen richting vernieuwing schuilgaat: de lange weg van vallen en opstaan, de weerstand én de waardevolle lessen. Deze verhalen zijn begin 2023 duurzaam – op tulpenpapier van Hollandse bodem – gedrukt.

Ecologische waarde in kaart
Een ander hoogtepunt in 2023 is het groeiende succes van het nieuwe beleidsinstrument, de Natuurwaardekaart. In complexe beleidskwesties wordt de waarde van natuur vaak ondergewaardeerd ten gunste van economische belangen. Dat brengt schoon (drink)water, schone lucht en een gezonde bodem in gevaar. We vinden dat dit moet veranderen, maar de vraag blijft: hoe? In samenwerking met het Centrum voor Milieuwetenschappen van Universiteit Leiden introduceerde ACCEZ in 2023 de Natuurwaardekaart. Een visuele ondersteuning voor beleidsdialogen. Hiermee kunnen beleidsmakers de impact van hun beslissingen op de natuur met de omgeving bespreken, beoordelen, en zo bepalen of ze bijdragen aan natuurherstel of leiden tot schade aan de leefomgeving.

Van polderen naar ‘radical collaboration’
De duurzaamheidstransities, vooral in Nederland, hebben allemaal invloed op de beschikbare ruimte. Hoe verdelen we de schaarse ruimte op een vlotte, schaalbare en rechtvaardige manier? Hier is een onconventionele manier van samenwerking nodig, stelt conflictbemiddelaar Adam Kahane: radical collaboration. Op maandag 19 juni vond de masterclass ‘Voorwaarts onder spanning plaats voor iedereen die handvatten zoekt voor het omgaan met conflict en spanning in de uitdagingen van de ruimtelijke puzzel. Een moment van reflectie en leren. Deelnemers uit verschillende provincies spraken elkaar over frustraties, verschillende belangen, inclusief leiderschap en verbinding. De conclusie: streven naar consensus bleek niet de enige mogelijke uitkomst voor effectieve samenwerking. De masterclass gaf nieuwe inspiratie om de gebiedsactoren weer centraal te stellen.

De kracht van collectief leiderschap
ACCEZ begeleidde in 2023 meerdere trajecten binnen de tuinbouwsector. Zo werkten de koplopers in de sector, de coalition of the willing, samen aan het verduurzamen van de sector. Bereidden tuinbouwjongeren in het Westland zich voor op een stevige toekomst. En gingen relatiemanagers in de financiële dienstverlening in een RSM-programma aan de slag met nieuwe handvatten om een stevige strategische dialoog in de tuinbouwsector te kunnen voeren. Deze activiteiten vinden allemaal hun basis in de tuinbouwscenario’s om het tuinbouwcluster duurzamer te maken voor de toekomst. Het plezier dat in al deze projecten te zien is, werkt verrassend aanstekelijk. Samen optrekken met een diversiteit aan groepen en belangen – maar met dezelfde ambitie – zorgt dat deze sector zijn toekomstige bestaansrecht gaat veiligstellen.

Rob Mudde, lid van de ACCEZ-board, vatte het krachtig samen: “De ACCEZ-projecten leveren zowel resultaten op voor betrokkenen in de gebieden als voor wetenschappers die nieuwe instrumenten ontwikkelen voor actie-onderzoek met positieve impact.” Met elkaar hebben we in 2023 deze resultaten behaald en nieuwe inzichten verworven in hoe we dat het beste doen. Het belangrijkste inzicht: blijf in verbinding met elkaar. In 2024 zetten we deze en andere programma-activiteiten voort, want deze samenwerkingen smaken naar meer!